در نخستین روز نمایشگاه بومی‌سازی صنعت فولاد چه گذشت، در روز نخست، دبیر و مشاور حقوقی انجمن نوردکاران فولادی ایران از نمایشگاه بومی سازی بازدید کردند.
به گزارش تریبون نورد، احمد امین فر، دبیر انجمن نوردکاران فولادی ایران و سعید عمرانی، مشاور حقوقی انجمن نوردکاران فولادی ایران با حضور در جشنواره ملی فولاد از نمایشگاه بومی سازی و شرکتهای حاضر در این نمایشگاه دیدار داشتند و پیرامون تامین قطعات واحد های نوردی گفتگو داشتند.
رخدادهای مهمی که امروز در نمایشگاه صورت گرفت را می‌توان در موارد زیر دنبال کرد:
ظرفیت فعلی تولید فولاد کشور ما را به زودی به چالش خواهد کشید
محمد اتابک، وزیر صمت در جشنواره ملی فولاد ایران گفت:
صنعت فولاد ایران از چالش‌های تحریم با وجود ناترازی انرژی عبور کرده و به توسعه بومی‌سازی می‌پردازد. صنعت فولاد یکی از افتخارات کشور است و به اهداف سند چشم انداز 1404دست یافته است. از این رو با ارتقای تولید و رفع موانع است که می توان انتظار داشت مشکلات اقتصادی از جمله تورم و بیکاری در جامعه کاهش یابد. کسانی که در تولید مشغول هستند، جهادگر نامیده می‌شوند و صنعت فولاد با تکیه بر توان داخلی از چالش‌های تحریم‌ها عبور کرده و به جایگاه دهم دنیا دست یافته است. بزرگترین تهدید داخلی ناترازی انرژی است و کسری برق و گاز باعث مشکلات زیادی برای صنعت فولاد می‌شود. این در حالی که اولین جایی که برق قطع می‌شود، صنعت است و این چالش به کمک فعالان صنعت و بخش خصوصی با ورود به سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌ها باید حل شود. صنعت فولاد با بکارگیری دانش‌بنیان‌ها واکنش درستی در شرایط تحریم داشته است و برای بومی‌سازی و ارتقای تکنولوژی باید تلاش بیشتری صورت گیرد. کشورهای همسایه و تولیدکنندگان بزرگ جهان در حال توسعه هستند و ظرفیت تولید کشور ما را به زودی به چالش خواهد کشید. برای استفاده کامل از تولید باید موانع صادرات برطرف شود و پیمان‌های بین‌المللی که در سایر صنايع وجود دارد برای صنعت فولاد نیز محقق شود و این امر می تواند از اوراسیا آغازشود، این اقدام برای کل تجارت کشور به ویژه صنعت فولاد اهمیت دارد. اتابک همچنین به مشکلات ناترازی انرژی و نیاز به تقویت صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ایجاد فولاد سبز و نیروگاه‌های جدید اشاره کرد. وزارت صنعت، معدن و تجارت با هدف بهبود شرایط صنعت فولاد کشور، اقدام به ایجاد ستاد مرکزی با حضور بخش خصوصی و انجمن‌های مربوطه کرده است. ظاهرا در بروز رسانی اطلس ملی فولاد در گذشته به صورت هفتگی انجام می شد اما به دلیل پراکندگی واحدهای زنجیره فولاد بروز رسانی اطلس ملی فولاد ایران محقق نمی شود از این رو یکی از اقدامات این ستاد مرکزی می تواند کمک به رفع این مشکل باشد. هدف از تشکیل این ستاد، ایجاد مرکزیت و هماهنگی بیشتر در حکمرانی معدن کشور است تا بتوان شرایط صنعت فولاد را بهبود بخشید و چالش‌های موجود را برطرف کرد. اتابک بر اهمیت جلب مشارکت مردم در عرصه تولید و توجه ویژه به این امر در برنامه هفتم توسعه تاکید کرد و از حمایت رئیس جمهور برای رفع مشکلات ناترازی‌ها ضمن پیگیری در کمیسیون‌های صنعت و اقتصاد در مجلس خبر داد.
جبران خسارات ناشی از این محدودیت‌ها کار آسانی نیست
سعید شجاعی، معاون برنامه‌ریزی وزیر صمت در پنل چالش‌ها و فرصت‌های تأمین و توسعه انرژی در صنعت فولاد در افتتاحیه جشنواره فولاد گفت:
واقعیت امر این است که ما با زنگ خطری جدی در کشور مواجه هستیم؛ پدیده‌ای به نام صنعت‌زدایی که تهدیدی جدی برای آینده اقتصادی و رفاه عمومی به شمار می‌آید. در مهرماه، با کاهش محدودیت‌ها، مجدداً شاهد رشد معناداری بودیم، اما در آبان‌ماه دوباره با نزول مواجه شدیم. این افت عمدتاً به ناترازی‌هایی که در فصل تابستان و در فصول سرد با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم، مربوط می‌شود. زنگ خطر دیگری که باید به آن توجه شود، کاهش سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات است که به عنوان موتور محرکه بهره‌وری و رشد صنعتی شناخته می‌شود. در سه‌ماهه اول سال جاری، این سرمایه‌گذاری به ۰.۷ درصد رسیده است و این موضوع نشان‌دهنده نااطمینانی موجود در فضای سرمایه‌گذاری است. اگر به فضای امسال نگاه کنیم، با توجه به محدودیت‌هایی که از ابتدای آبان‌ماه آغاز شد، پیش‌بینی می‌شود که تخصیص گاز به بخش فولاد به طور قابل توجهی کاهش یابد. محدودیت‌ها در کل بخش صنعت از ۲۰ درصد شروع شده و به ۳۱، ۳۸، ۴۷ و نهایتاً ۶۸ درصد افزایش یافته است. با تلاش‌های صورت‌گرفته، این محدودیت‌ها به ۴۸ درصد کاهش یافته و تخصیص گاز به صنعت فولاد افزایش یافته است. هرچند که مقایسه با سال گذشته ممکن است دقیق نباشد، زیرا امسال محدودیت‌ها زودتر آغاز شد. اقدامات در حال انجام شامل افزایش تخصیص گاز و همکاری با وزارت کشور برای صرفه‌جویی انرژی است. استانداران محترم نیز در این زمینه گزارش‌هایی را ارائه می‌دهند. همچنین، بسته حمایتی برای کاهش اثرات محدودیت‌ها تدوین شده که شامل مباحث مالیاتی، بیمه و تسهیلات می‌شود. این اقدامات به دنبال کاهش اثرات منفی محدودیت‌ها در کوتاه‌مدت و میان‌مدت هستند و امیدواریم بتوانند تا حدی مشکلات را کاهش دهند. در نهایت، باید توجه داشت که جبران خسارات ناشی از این محدودیت‌ها کار آسانی نیست، اما با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری همه‌جانبه می‌توانیم به سوی بهبود وضعیت گام برداریم.
صرفه جویی ۲/۵ میلیارد دلاری از محل بومی سازی قطعات در صنعت فولاد
محمدآقا جانلو، رئیس هیات عامل ایمیدرو در جشنواره ملی فولاد موارد زیر را مورد توجه قرار داد:
کشور ما با توان تولیدی فعلی و قرار گرفتن در بین بزرگان جهانی، نیازمند ارتقای دانش مهندسی و بومی سازی، توجه به فرآیندها و درنتیجه، کاهش وابستگی به واردات است. از سال ۹۹ تاکنون، بیش از ۲۷ هزار قطعه فولادی بومی‌سازی شده که به صرفه جویی ۲.۵ میلیارد دلاری انجامیده است. برای امسال نیز، برنامه صرفه‌جویی ۸۰۰ میلیون دلاری پیش‌بینی شده که نشان‌دهنده ظرفیت بالای این صنعت در رشد اقتصادی کشور است. اکنون ۱۴۳۰ شرکت سازنده بومی‌سازی در کشور هستند و۳۰۰ نیازمندی بومی‌سازی استراتژیک شناسایی شده است. با ایجاد سامانه‌های مرتبط، ارتباط مؤثری بین تولیدکنندگان فولاد، مصرف‌کنندگان قطعات صنعتی و شرکتهای تأمین مهندسی برقرار شده است. کاهش آلایندگی و مالیات کربن به عنوان چالش‌های جهانی محسوب می شوند که رعایت این مسائل، از اولویت‌های مهم صنعت فولاد ایران در راستای نهادینه کردن صنعت سبز است. علاوه براین، اقداماتی برای استفاده بهینه از انرژی و تأمین برق از خروجی واحدهای احیا آغاز شده است که می‌تواند مصرف انرژی را به شکل چشمگیری کاهش دهد.
پیشنهاد ثبت روز ملی فولاد در تقویم
بهرام سبحانی، رئیس هیات مدیره انجمن فولاد ایران در ششمین جشنواره ملی فولاد ایران گفت:
فولاد به رغم تمامی محدودیت ها تنها حوزه ایست که اهداف را در چشم انداز بیست ساله محقق کرده و با وجود ظرفیت ۵۵ میلیون تنی تنها ۳۲ تا ۳۳ میلیون تن تولید کرده است. این سامانه توسط مرکز شماره گذاری قطعات ، شرکت ایریسا و انجمن فولاد ایران برای شماره گذاری قطعات مورد نیاز در صنعت فولاد ایران به منظور شفافیت بیشتر در معاملات ایجاد شده است. ما برای روز ملی فولاد در تقویم پیشنهاد داده ایم.
لیست قراردادها و تفاهمنامه‌های ساخت داخل در ششمین جشنواره فولاد
در ششمین جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد ایران، هفت قرارداد مهم در راستای بومی سازی و صرفه‌جوی ارزی هرچه بیشتر در زنجیره آهن و فولاد کشور به امضا رسید که به شرح زیر است:
برنامه ریزی های صورت گرفته، مجموع قراردادها و تفاهم نامه های منعقد شده در طول برگزاری این رویداد ملی، بالغ بر ۷۰ میلیون یورو صرفه جویی ارزی را دربردارد. تفاهم نامه پنج جانبه (بهرهگیری حداکثری از ظرفیت‌های ملی و استانی در جهت رفع نیازهای ساخت داخل و فناوریهای زنجیره آهن و فولاد): بین معاونت توسعه شرکتهای دانش بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری/ معاونت فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری/ معاونت صنایع کوچک وزارت صنعت، معدن و تجارت/ انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران/ سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو). قرارداد بازیافت و نگهداری نرمه‌های آهن اسفنجی با استفاده از فناوری بریکت سرد(CBSI): بین شرکت فولاد خوزستان و شرکت ایده پردازان صنعت فولاد. قرارداد ساخت Tube bundle/ بین مجتمع معدنی و صنعتی چادرملو و شرکت فنی و مهندسی فولاد پایا. قرارداد ساخت سه دستگاه ترانسفورماتور کورههای EAF و LF با ظرفیت های180-160-30 مگاوات آمپر و یک دستگاه راکتور 35.7 Mvar/ بین شرکت فولاد سفید دشت چهارمحال و بختیاری و گروه صنعتی ایران ترانسفو. قرارداد تجاری سازی فناوری و هوشمند سازی پایلوت پلنت کارخانجات: گندله، کنسانتره، احیاء مستقیم و …. / بین شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان و پارک علم و فناوری خراسان رضوی. قرارداد ساخت 16 دستگاه ترانسفورمر(10 دستگاه ترانسفورمر توزیع و 6 دستگاه ترانسفورمر درایو سه سیم پیچه) کارخانه نورد وایر/ بین شرکت فولاد آلیاژی ایران و مدیرعامل شرکت آریا ترانسفو. قرارداد تولید 30 هزار تن ریل نوع 60E1 با گرید R260 مطابق مشخصات استاندارد EN-13674-2017 جهت استفاده در راه آهن محور میانه- اردبیل، مبارکه- شهرکرد، چابهار- زاهدان/ با صرفه جویی ارزی به میزان 22 میلیون یورو. علاوه بر این قراردادها، تعداد 12 قرارداد دیگر نیز در طول دوره ششمین جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد در محل غرفه شرکت های حاضر در نمایشگاه امضاء و مبادله خواهد شد.
سیاست‌های اقتصادی و صنعتی دولت باید برای سرمایه‌گذاران قابل پیش‌بینی باشد
محمدیاسر طیب‌نیا، مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان در پنل چالش‌ها و فرصت‌های تأمین و توسعه انرژی در صنعت فولاد در افتتاحیه جشنواره فولاد گفت:
هزینه‌های گزاف تولید، ایران را از رقابت‌های جهانی فولاد بازداشته است. در صورت ادامه چالش‌های انرژی، دیگر در جمع ۱۰ تولیدکننده برتر فولاد دنیا نخواهیم بود. بحث ناترازی‌ها در صنعت فولاد موضوعی نیست که مربوط به نفت و گاز باشد. در فولاد مبارکه در بحث آب اقدامات متعددی انجام شده است. با بهینه‌سازی در سیستم‌ها امروزه مصرف آب ما به ۲.۲ رسیده است. انتقال ۷۰ میلیون آب شیرین برای کل صنایع اصفهان صورت می‌گیرد. اگر نیروگاه فولاد مبارکه در مدار نبود، ما نمی‌توانستیم جایگاه دهم را حفظ کنیم. صنایع باید در جهت خودتامینی عمل کنند. موضوعی که در اینجا مطرح می‌شود، فراتر از بحث‌های صرف برق و گاز است. در واقع، ما با چالش ناترازی مواجه هستیم که در ابتدا به کمبود مواد اولیه مرتبط می‌شد و این خود نشان‌دهنده عدم تواضع ما در مواجهه با مشکلات است. محدودیت‌های آب در تابستان برای صنعتی چون فولاد مبارکه، چالشی جدی به شمار می‌رفت و هر بار که بحث حمل و نقل پیش می‌آمد، مشکلات مربوط به جابه‌جایی مواد اولیه خود را نشان می‌داد. تا اینکه به ناترازی گاز و برق رسیدیم که تمامی این چالش‌های قبلی را تحت‌الشعاع قرار داد و اکنون به گلوگاه اصلی تبدیل شده است. در فولاد مبارکه، پروژه‌هایی در زمینه آب آغاز کردیم و به جمع‌آوری پساب فاضلاب شهرهای اطراف پرداختیم. امروز، نیمی از نیاز آبی ما با مصرفی بسیار کمتر از آنچه که قبلاً اشاره شد، تأمین می‌شود و این موفقیت، حاصل تصفیه پساب فاضلاب است. همچنین، بزرگترین خط انتقال آب دریا که قادر است ۷۰ میلیون متر مکعب آب شیرین را برای رفع نیاز صنایع استان فراهم کند، به برکت وجود صنعت فولاد ایجاد شده است. این دستاوردها، نشانه‌ای از برکات صنعت فولاد بوده و نقش آن در تأمین ۶ درصد از تولید ناخالص داخلی و زیرساخت‌های صنایع کشور غیرقابل انکار است. در زمینه مواد اولیه نیز سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی انجام داده‌ایم؛ از خرید معادن تا فعال‌سازی معادن کوچک و متوسط. در طی دو تا سه سال گذشته، حدود سه میلیون تن سنگ آهن از معادن فعال شده تأمین کرده‌ایم. ما همچنین در حوزه برق پیشگام بوده‌ایم و نیروگاه ۱۴ مگاواتی خود را راه‌اندازی کردیم که ۶۰۰ مگاوات آن از سال گذشته به مدار آمده است. بدون شک، اگر نیروگاه فولاد مبارکه نبود، حفظ رتبه دهم ما در صنعت ممکن نمی‌شد. اگر این قرارداد امضا شود، گروه فولاد مبارکه می‌تواند نیازهای خود را به شکل مؤثری تأمین کند. همچنین در راستای خودکفایی، ما به ۹۰ درصد بومی‌سازی دست یافته‌ایم. سیاست‌های اقتصادی و صنعتی دولت باید برای سرمایه‌گذاران قابل پیش‌بینی باشد. اگر می‌خواهیم ناترازی‌ها را رفع کنیم و آلایندگی‌ها را کاهش دهیم، باید مشوق‌های مالیاتی و قیمتی مشخصی تعریف کنیم تا سرمایه‌گذاران بتوانند با اطمینان بیشتری اقدام کنند. به عنوان مثال، تصمیمات اخیر انگلستان در زمینه مشوق‌های مالیاتی برای فولادسازان می‌تواند الگویی برای کشور باشد. نیازمند نظارت دقیق دولت بر سیاست‌ها هستیم تا سرمایه‌گذاران بتوانند با اطمینان بیشتری در صنعت فولاد سرمایه‌گذاری کنند و به سمت خودکفایی حرکت کنند.
در صدور مجوزها به زیرساخت‌های موجود توجه کافی نداشته‌ایم
اردشیر افضلی، مدیرعامل ذوب‌آهن در پنل چالش‌ها و فرصت‌های تأمین و توسعه انرژی در صنعت فولاد در افتتاحیه جشنواره فولاد گفت:
در صدور مجوزها به زیرساخت‌های موجود توجه کافی نداشته‌ایم. زمانی که قصد داریم یک کسب و کار جدید را راه‌اندازی کنیم، باید به پارامترهای مهمی مانند حمل و نقل، تأمین مواد اولیه و موقعیت جغرافیایی آن توجه کنیم. متأسفانه، این موارد در فرآیند صدور مجوزها به درستی مد نظر قرار نگرفته و اکنون با چالش‌های جدی در زمینه تأمین انرژی مواجه هستیم. باید به سمت روش‌های نوین تولید حرکت کنیم. در حال حاضر، دنیا به سمت تولید پایدار و استفاده از انرژی‌های نوین پیش می‌رود. ما نباید درگیر تنش‌های بین‌المللی شویم بلکه باید با چالش‌های داخلی خود روبرو شویم. قوانین مالیاتی و بانکی باید اصلاح شوند تا بتوانیم در این عرصه رقابتی باقی بمانیم. ما به عنوان دهمین تولیدکننده فولاد در جهان، باید ساختارهای خود را تغییر دهیم و از یک ساختار سنتی به سمت یک ساختار مدرن‌تر حرکت کنیم. اگر این تغییرات در صنعت فولاد رخ دهد، قطعاً تصمیم‌گیری‌های جزیره‌ای و تولید غیرمتمرکز کاهش خواهد یافت. باید تأکید کنم که برای حفظ صنعت و رقابت با دنیا، نیازمند همدلی و همکاری همه جانبه هستیم. بیایید دست در دست هم، صنعت کشور را تقویت کنیم و به سوی آینده‌ای روشن حرکت کنیم. امیدوارم روزی فرا برسد که بتوانیم با آگاهی کامل و برنامه‌ریزی مناسب، صنعت‌پروری را در کشورمان محقق سازیم.
بازگشت دارایی در صنعت امروز به زیر ۱۰ درصد کاهش یافته
امین ابراهیمی، مدیرعامل فولاد خوزستان در پنل چالش‌ها و فرصت‌های تأمین و توسعه انرژی در صنعت فولاد در افتتاحیه جشنواره فولاد گفت:
اگر به بررسی صورت‌های مالی شرکتهای فولادی بپردازیم، به ویژه آن دسته که در حوزه‌های معنوی فعالیت می‌کنند و تعداد آن‌ها به حدود ۱۶ شرکت بزرگ می‌رسد، نکات قابل توجهی را مشاهده خواهیم کرد. در شش ماهه اخیر، این شرکت‌ها با یک مارکت کپ نزدیک به ۸۱۰ هزار میلیارد تومان مواجه بوده‌اند. باید توجه داشت که ارزش جایگزینی این مارکت کپ حداقل سه برابر این مقدار است و به حدود ۳۲۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد. مجموع سود این شرکت‌ها در شش ماهه اخیر به رقمی نزدیک به ۱۵ هزار میلیارد تومان رسیده است، در حالی که سرمایه آن‌ها نزدیک به ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است. این آمار نشان می‌دهد که بازگشت دارایی در صنعت امروز به زیر ۱۰ درصد کاهش یافته و به طور خاص، به زیر ۷ درصد رسیده است. این مسأله یکی از مهم‌ترین چالش‌ها و شاخص‌هایی است که بنگاه‌های اقتصادی را تهدید می‌کند و واقعاً نشان‌دهنده ناتوانی این صنعت سازنده است که ۱۶ درصد صادرات کشور و ۵ تا ۶ درصد از تولید ناخالص داخلی را در اختیار دارد. کاهش حاشیه سود ناشی از عوامل مختلفی است. حاشیه سود گزارش‌شده توسط شرکت‌ها، در واقع نمایانگر واقعیت نیست. چرا که اگر تجدید ارزیابی این شرکت‌ها انجام شود، سودی که توزیع می‌کنند، عمدتاً ناشی از عدم شناسایی استهلاک است. این وضعیت مشابه توزیع سود از یک کوره است که بدون در نظر گرفتن هزینه‌های واقعی، بین سهامداران تقسیم می‌شود. امروزه، هزینه‌ها در صنعت فولاد به طور قابل توجهی افزایش یافته است و در عین حال درآمدها ثابت مانده‌اند. در شرایطی که مکلف به عرضه ارز به نرخ نیمایی هستیم، باید بگوییم که ما نزدیک به چهار و نیم میلیارد دلار ارز از طریق اختلاف نرخ ارز صادر کرده‌ایم. اما آیا قیمت‌ها و درآمدها متناسب با هزینه‌ها افزایش یافته‌اند؟ در یک ماه اخیر، شاهد تورم فروش بوده‌ایم و حاشیه سود کاهش یافته است. در هر محفلی که بحث می‌شود، اولین جایی که مورد هجمه قرار می‌گیرد، صنعت فولاد است؛ اینکه کمبود آب و برق وجود دارد. خوشبختانه، وزارتخانه‌ها در این دوره تغییر نگرش داشته‌اند و حداقل ما دیگر به عنوان محکوم شناخته نمی‌شویم. اما نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که اداره برق و گاز تنها مسئول قطع خدمات خود هستند و با استفاده از ابزارهای قهری، این صنعت را تحت فشار قرار می‌دهند. سوالی که باید از حکمرانان این صنعت پرسیده شود این است: آیا صنعت فولاد برای کشور مزیت دارد یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت است، نوع نگاه و حمایت‌ها باید تغییر کند. نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که هر بخش فقط مشکلات خود را حل کند. در بسیاری از موارد، اولین جایی که مشکلات به آنجا منتقل می‌شود، صنعت فولاد است. ما باید صنعت فولاد را به عنوان یک پکیج ببینیم و نمی‌توانیم مسئولیت‌های اجتماعی آن را نادیده بگیریم. همچنین نمی‌توانیم نیازهای انسانی و هزینه‌های انرژی را فراموش کنیم. قیمت برق برای ما نزدیک به ۲۷ یورو به ازای هر مگاوات ساعت است و با توجه به عوارض و تبصره‌های مختلف، این عدد به ۲۵ یورو افزایش یافته است. بنابراین، محدودیت‌ها باید در کنار قیمت‌ها مورد بررسی قرار گیرند تا بتوانیم تصویر واضح‌تری از وضعیت واقعی صنعت فولاد داشته باشیم.
فولاد هرمزگان، چهره تاثیرگذار در بومی سازی صنعت فولاد کشور
در مراسم افتتاحیه ششمین جشنواره ملی فولاد ایران، از مجید ابوعطیوی، سرپرست معاونت بهره‌برداری فولاد هرمزگان به پاس سال‌ها تلاش در حوزه بومی‌سازی، به عنوان چهره تاثیرگذار در بومی‌سازی و توسعه تکنولوژی زنجیره آهن و فولاد ایران تقدیر به عمل آمد.
