روند نزولی قیمت جهانی فولاد به همراه کاهش نرخ آهن اسفنجی در بازار داخلی و همچنین افت تقاضا برای انواع شمش در بازار فیزیکی بورس‌کالا موجب شده است تا بازار وارد رکودی سنگین شود و تنها راه نجات از بحران رکود و رفع زیان تولید کننده صادرات است و در این راستا سیاستگذار باید با تسهیل شرایط صادراتی، مقدمات رفع رکود را مهیا کند. با وجود این، نرخ ارز و قیمت داخلی فولاد در دو مسیر جداگانه حرکت می‌کنند و با افزایش نرخ ارز حوزه صادرات تقویت می‌شود که از این‌رو قفل بازار فولاد به دست رونق صادرات باز خواهد شد.
به گزارش روابط عمومی انجمن نوردکاران فولادی ایران به نقل از آرتان پرس، قیمت کشف شده برای آهن‌‌‌اسفنجی در معاملات بورس‌کالای ایران ظرف هفته اخیر روند کاهشی با شیب ملایمی داشته و به ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم رسیده است. روند نوسان بهای آهن اسفنجی از کاهش قیمت شمش فولاد در رینگ فیزیکی بورس‌کالای ایران حمایت می‌کند؛ اما تضعیف تقاضای مصرفی برای شمش فولاد از سوی نوردکاران مانعی در مقابل خرید شمش فولاد ارزان است. نوردکاران به‌‌‌عنوان خریداران اصلی شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالا با چالش رکود و زیان در تولید مواجه هستند و این موضوع باعث شده است تا از تمایل به خرید شمش میان این بخش از تولیدکنندگان کاسته شود. در این شرایط کاهش اندک قیمت شمش، نتوانسته است بازار فولاد را از رکود خارج کند و به این ترتیب این بازار با کلاف سردرگم رکود تورمی مواجه است.
شمش فولاد ظرف هفته‌‌‌های گذشته در کانال قیمتی ۱۹ هزار تومان در معاملات بورس‌کالا معامله شده است؛ با احتساب مالیات ارزش افزوده و کارمزد ارکان بورس، نرخ تمام‌شده این شمش به ۲۰ هزار و ۷۰۰ تومان می‌‌‌رسد. با در نظر گرفتن هزینه تبدیل و حمل، نرخ تمام‌شده میلگرد با این شمش به حدود ۲۳ هزار تومان می‌‌‌رسد. این در حالی است که انبار تجار انباشته از میلگردهای ارزان‌‌‌تر بوده و بنابراین خریداری برای مقاطع فولادی در این نرخ وجود ندارد. در چنین وضعیتی بازار شمش و محصولات فولادی با کلاف سردرگم کاهش نرخ و نبود تقاضا مواجه است؛ این موارد بازار را در رکودی سنگین قفل کرده و تنها راه برون رفت از این وضعیت صادرات است. در واقع در این شرایط برای عبور از چالش رکود و رفع زیان تولیدکننده نیاز است تا سیاستگذار با تسهیل شرایط صادراتی، زمینه رفع رکود را مهیا کند.
۴۷ درصد عرضه شمش معامله شد
بررسی بازار فیزیکی بورس‌کالا در روز دوشنبه هشتم آبان‌ماه نشان می‌دهد چیزی حدود ۴۷ درصد از حجم عرضه به فروش رسید و با توجه به قیمت تمام شده مقاطع طویل که به صورت اعتباری توسط نوردکاران خریداری می‌شود نمی‌‌‌توان افزایش قیمت را برای آینده شمش فولادی پیش‌بینی کرد و به نوعی می‌‌‌توان گفت ریسمان نرخ ارز از بخش فولاد جدا شده است و در صورت افزایش نرخ ارز فقط بر بخش صادرات تاثیر مستقیم خواهد گذاشت و عملا معاملات بازار داخلی بدون تاثیرپذیری از نوسانات ارزی به مسیر خود ادامه خواهد داد.
بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر حدود ۱۵ تا ۱۶ میلیون تن شمش فولادی در انبار کارخانه‌‌‌ها وجود دارد که تقاضایی برای آنها در بازار داخلی وجود ندارد و فقط بخش صادرات می‌‌‌تواند بازار فولاد را از رکود و رخوت نجات دهد. از طرفی با نزدیک شدن به فصل سرما محدودیت عرضه آهن اسفنجی با اخطار قطع گاز به بعضی واحدهای فولادی از نیمه دوم آذر موضوعی است که دخالت بورس‌کالا در قیمت‌گذاری را تشدید می‌کند. دولت قبل از بروز مشکلات ناشی از محدودیت گاز در حوزه قیمت باید تدبیری بیندیشد و قیمت را به کف برساند و از طرفی میزان عرضه در بورس‌کالا افزایشی شود.
افزایش معاملات شمش در پی کاهش قیمت
معاملات در تالار صنعتی و معدنی بورس‌کالای ایران طی هفته جاری تحت‌تاثیر ادامه اتفاقات منطقه از تب و تاب افتاده که رینگ صنعتی شمش فولاد نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. از این‌رو در زمان تنطیم این گزارش، بازار فیزیکی روز دوشنبه هشتم آبان ماه میزبان ۲۷۵ هزار و ۸۵ تن شمش فولادی بوده است که با تقاضایی در حدود ۲۵۲ هزار و ۸۱۰ تنی مواجه شد که از این میزان حدود ۱۲۹ هزار و ۸۰۰ تن مورد معامله قرار گرفت و به عبارت بهتر ۴۷ درصد از میزان عرضه به فروش رسید. معاملات رینگ صنعتی بورس‌کالا در روز دوشنبه هشتم آبان ماه نشان می‌دهد که دادوستد شمش‌‌‌های فولادی با میانگین قیمت پایه ۱۸ هزار و ۴۵۰ تومان به ازای هر کیلوگرم انجام شده است که نسبت به میانگین قیمت پایه ۱۸هزار و ۷۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم در روز دوشنبه اول آبان‌ماه با کاهش قیمت همراه بوده است.
معاملات انواع شمش فولاد در بازار فیزیکی روز هشتم آبان‌ماه در بازه قیمت پایه ۱۷ هزار و ۸۰۰ تومان تا ۱۹ هزار و ۱۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم انجام شد. در بین کارخانه‌‌‌های تولیدی عرضه‌‌‌کننده شمش فولاد در بورس‌کالا نام فولاد خوزستان نیز به چشم می‌‌‌خورد که در بازار فیزیکی روز هشتم آبان‌ماه ۶۰ هزار تن شمش فولادی را عرضه کرد که با استقبال ۸۲ هزار و ۵۰ تنی مواجه شد و در نهایت ۴۲ هزار و ۵۰۰ تن با قیمت ۱۹ هزار و ۱۳ تومان به ازای هر کیلوگرم از این میزان به فروش رسید.
ادامه نزول قیمت فولاد در بازارهای جهانی
هفته گذشته قیمت جهانی شمش فولاد با توجه به کاهش تقاضا روند نزولی را در پیش گرفت که این موضوع نیز تحت‌تاثیر سیاست و فشارهای بورس‌کالا اتفاق افتاد. از طرفی تداوم جنگ در خاورمیانه و همچنین جنگ روسیه و اوکراین روند نزولی قیمت‌ها را ادامه‌‌‌دار خواهد کرد که این موضوع بر سیاستگذاری‌‌‌های کوتاه‌مدت بورس فلزات لندن تاثیرگذار خواهد بود؛ اما به گفته کارشناسان این حوزه تقاضا باید به بازار بازگردد. نرخ فولاد از ابتدای سال ۲۰۲۳ حدود ۳۱۲ یوآن بر تن معادل ۷.۷۶ درصد کاهش یافته است.
براساس مدل‌‌‌های کلان جهانی و انتظارات تحلیلگران بازار کامودیتی‌‌‌ها انتظار می‌رود که فولاد تا پایان سه ماهه پایانی سال‌جاری با قیمت ۳۷۱۹.۹۳ یوآن بر تن معامله شود و پیش‌بینی می‌شود که با ادامه وضعیت فعلی در اقصی‌نقاط دنیا قیمت فولاد در پایان ۱۲ماهه سال ۲۰۲۳ به ۳۸۶۱ یوآن بر تن برسد.
جایگاه دهم فولاد ایران در دنیا
بررسی آمار و ارقام منتشر شده توسط انجمن جهانی فولاد نشان می‌دهد که در ۹ ماه سپری‌شده از سال میلادی یک میلیارد و ۴۰۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تن فولاد در جهان تولید شد که این حجم از تولید نسبت به سال ۲۰۲۲ حدود ۰.۱ درصد رشد داشته است. همچنین میزان تولید فولاد در ماه سپتامبر سال‌جاری حدود ۱۴۹میلیون و ۳۰۰ هزار تن گزارش شد که در مقایسه با ماه مشابه سال ۲۰۲۲ با ۱.۵درصد افت همراه بوده است.
بررسی آمار داخلی حوزه فولاد نیز نشان می‌دهد که در مدت مورد بررسی ایران ۲۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تن فولاد کرده که نسبت به بازه زمانی ۹ ماهه سال ۲۰۲۳ حدود ۰.۶ درصد کاهش داشته است. میزان تولید فولاد در ماه سپتامبر سال‌جاری میلادی نیز ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن گزارش شده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افت ۱۲.۷ درصدی همراه بوده است.
با این حال ایران همچنان رتبه دهم تولیدکنندگان فولاد دنیا را به خود اختصاص داده است. آمار منتشر شده از سوی انجمن جهانی فولاد نشان می‌دهد که چین، هند و ژاپن به عنوان سه تولیدکننده بزرگ فولاد در دنیا در ۹ ماه ابتدایی سال ۲۰۲۳ شناخته شدند؛ در حالی که میزان تولید چینی‌‌‌ها در مدت مورد بررسی حدود ۱.۷درصد نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۲ رشد داشته و میزان تولید هند و ژاپن نیز نسبت به ۹ ماهه سال ۲۰۲۲ به ترتیب ۱۱.۶ درصد افزایش و ۳.۶ درصد کاهش را به ثبت رسانده است.