با راه اندازی بورس فلزات (بورس کالای امروز) برای اولین بار در شهریورماه 1382 و عرضه محصولات فولادی روی تابلو و کشف قیمت واقعی مبتنی بر منطق عرضه و تقاضا، آهن آلات که تا آن زمان توسط وزارت بازرگانی تعیین قیمت می شد از شمول قیمت گذاری خارج شد و معاملات بر اساس قیمت کشف شده در بورس صورت گرفت. برای آن عده که در جریان تبعات سوء «قیمت دستوری قبل از راه اندازی بورس» نیستند و ناآگانه خروج معاملات فولاد از بورس را گامی در جهت کاهش قیمت مسکن می دانند، مروری بر شرایط قبل و بعد از راه اندازی بورس فلزات خواهیم داشت.
به گزارش روابط عمومی انجمن نوردکاران فولادی ایران، بهرام سبحانی رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در یادداشتی به لزوم عرضه فولاد در بورس اشاره می‌کند که در ذیل می‌خوانید.
قبل از تأسیس بورس: سود واسطه‌ها معادل قیمت فروش کارخانه بود
در نیمه اول سال 1382 قیمت فروش آهن آلات ساختمانی شامل میلگرد و تیرآهن که برای کارخانه توسط وزارت بازرگانی تعیین می شد حدودا 2300 ریال و در همین مقطع قیمت معاملاتی این محصولات در بازار بالغ 4500 ریال بود. به عبارت دیگر در حالی که شرکتی مثل ذوب آهن اصفهان (بزرگترین تولید کننده محصولات ساختمانی آن زمان) بابت فروش هر کیلوگرم محصولات فولادی از استخراج و فرآوری سنگ آهن و زغالسنگ و حمل به کارخانه و تولید و پرداخت‌های هزینه های تولید و حقوق و دستمزد و… صرفا 2300 ریال دریافت می کرد، سود واسطه فروش این محصولات در بازار معادل قیمت فروش کارخانه بود!
این بی عدالتی یا توزیع رانت که جز تضعیف بنیه مالی کارخانه و تقویت واسطه گری و رانت خواری حاصلی در پی نداشت مسئولین وزارت معادن و فلزات و بازرگانی را بر آن داشت تا با بکارگیری روش های متداول روز دنیا برای درمان این بیماری مزمن اقتصادی چاره اندیشی کنند.
بعد از تأسیس بورس: حذف رانت و کاهش تدریجی قیمت در بازار
با راه اندازی بورس فلزات و عرضه تولیدات فولادی در بورس و کشف قیمت روی تابلو بورس بر مبنای منطق عرضه و تقاضا دو اتفاق قابل توجه را شاهد بودیم: اولین اتفاق کاهش تدریجی قیمت د ر بازار و برای مصرف کننده نهایی بود و دستاورد دوم حذف رانت و تغییر جهت سرمایه از واسطه ها به صندوق کارخانجات و توانمند شدن آنان در اداره اقتصادی کارخانه و اجرای طرح های توسعه ای با سرعت غیر قابل قیاس با گذشته بود؛ به طوری که ظرفیت تولید فولاد از حدود 8 میلیون تن در سال 1382 به بالغ بر 45 میلیون تن در سال 1402 رسید.
با چه منطقی از عرضه فولاد در بورس دفاع می‌کنیم؟
– کشف قیمت عادلانه مورد اقبال بازار با مکانیزم عرضه و تقاضا
– کشف قیمت حاشیه بازار و جلوگیری از توزیع رانت مخرب سوداگری و هدایت نقدینگی به سمت تولید
– تقویت بنیه مالی تولیدکنندگان و بالا بردن امکان اجرای طرح های توسعه
– تشویق بخش خصوصی به سرمایه گذاری و تقویت بازار سرمایه
– حذف واسطه ها و کاهش قیمت برای مصرف کننده نهایی
یادداشت از دکتر بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران